Dit is de tekst van ons pamflet in
solidariteit met de actievoerders van het ASZ. Het is tevens een eerste aanzet tot een artikelenreeks dat
de komende weken op onze blog zal verschijnen.
De besparingstsunami werd op gang gebracht door de regering Di Rupo
die voor miljarden in de gezondheidszorg snoeide o.a. door het verlagen van de
beruchte groeinorm van het budget van
4,5 % naar achtereenvolgens 2% voor 2012 en 3% voor 2013 en 2014. Deze
groeinorm is nodig om o.a. de stijgende kosten van vergrijzing op te vangen. De
federale Zweedse coalitie in wording wil de groeinorm verder verlagen tot 1,5%.
Zorgnet Vlaanderen (de grootste werkgeverskoepel in de sector) raamt
de jaarlijkse stijging van de vergrijzingskosten op 2,3%. ‘Als de verwachte halvering eraan komt,
komen de ziekenhuizen jaarlijks 1.500
jobs te kort’, zegt
gedelegeerd bestuurder van Zorgnet, Peter Degadt. ‘Doordat de nodige omkadering zal ontbreken, zullen we per patiënt
minder verpleegkundigen hebben.’
Verdere besparingen via de kaasschaafmethode zullen dieper en
dieper in het weefsel van de ziekenhuizen snijden. Op basis van een analyse van
de financiële bilans beweert Santhea (werkgeverskoepel van Franstalige publieke en
niet-confessionele privéziekenhuizen)
dat 25,6 % van de algemene ziekenhuizen
in gevaar zijn en dat hun toekomst verre van verzekerd is.
Uiteraard moeten we de “alarmbellen” van de werkgevers in de
juiste context plaatsen. De sluipende privatisering en commercialisering van de
sector zorgt ervoor dat de winsten geprivatiseerd worden (o.a. richting
aandeelhouders en artsen) De gemeenschap blijft dus opgescheept met de kosten …
Een fundamentele hervorming van de gezondheidszorg dringt zich dan ook op om
komaf te maken met de “melkkoefunctie van de zorg”, waarvoor uiteindelijk
personeel en patiënten de rekening betalen.
Minister Onkelinx zette op het einde van haar mandaat een stappenplan in
gang om de ziekenhuisfinanciering te hervormen. Of haar opvolger die draad verder
gaat opnemen, is natuurlijk koffiedik kijken.
Bij de eerste besparingsgolf van Di Rupo werd op
verschillende manieren gereageerd. De financieel gezonde ziekenhuizen hadden “nog
wat vet over” om te gaan voor zogenaamde “slimme besparingen.” Dit betekent o.a.:
uitstellen van investeringen, organiseren
van groepsaankopen met verschillende ziekenhuizen om de kosten te drukken, geen
te grote haast maken met het vervangen van personeel enz. Bij de ziekenhuizen die het water toen al aan
de lippen stond, werd wel degelijk
overgegaan tot inkrimping van het personeelsbestand en andere maatregelen die
het personeel rechtstreeks raakten. Bij een volgende “kaasschaaf” zouden
sommige van deze ziekenhuizen wel eens kunnen verzuipen. Dat in dit geval “de
politiek” zou ingrijpen, valt te betwijfelen, aangezien vooral de rechterzijde
van mening is dat er tot 25% te veel ziekenhuisbedden in België zijn … In de
praktijk heeft er nu een “survival of the fittest” plaats in een sector waarbij
de zuiver commerciële logica doorgetrokken wordt in wat ooit publieke
dienstverlening was die voor iedereen toegankelijk moest zijn.
De specifieke situatie van de “hybride
ziekenhuizen” in Vlaanderen.
Op de
keper beschouwd is de publieke
ziekenhuissector in Vlaanderen aan het uitdoven. Zo omschrijft werkgeversorganisatie
ICURO (sinds 2010) zich als “vertegenwoordiger van de Vlaamse ziekenhuizen met
publieke partners.” Het uitdoofscenario heeft ook betrekking op de betere
arbeidsvoorwaarden die voorheen van toepassing waren in de publieke
ziekenhuizen. Het ASZ is een schoolvoorbeeld hoe men die arbeidsvoorwaarden
naar beneden toe wil nivelleren naar het niveau van de private sector. Sinds
2008 is er in het ASZ een continue aanval op die arbeidsvoorwaarden (zie kader)
De specifieke structuur van het ziekenhuis maakt het de directie heel makkelijk
om verschillende personeelsgroepen tegen elkaar op te zetten: de statutairen en
contractuelen in het publieke gedeelte, de contractuelen bij MSSZ (beter gekend
als “de VZW van de dokters”) Het groot aantal vakbonden actief op het terrein
maakt ééngemaakte strijd er ook niet makkelijker op.
WAT TE DOEN?
LESSEN TREKKEN UIT HET VERLEDEN!
De
mobilisatiekracht van de witte woede werd ernstig ondergraven door het begin
van de crisis in 2008. Deze werd door de
regering als excuus gebruikt om komaf te maken met de traditie van meerjarige
sociale akkoorden (4 à 5 jaar) in de federale sectoren van de gezondheidszorg.
In de plaats kregen we een reeks van mini-akkoorden in de maag gesplitst.
“Mini” slaat zowel op de duur van de akkoorden als op de inhoud. Eéngemaakte
nationale acties met grote mobilisaties tegen de besparingsplannen bleven dan
ook uit. Syndicale delegaties die geconfronteerd werden met ernstige
besparingsmaatregelen in hun ziekenhuis mochten zelf hun boontjes doppen. De mobilisaties
die wel doorgingen, beperkten zich meestal tot militantenconcentraties van
enkele honderden voor de verlenging van bijvoorbeeld de cao’s voor
brugpensioen. Er zal moeten gediscussieerd worden hoe we de dynamiek van de
massale witte woedes van weleer terug op gang kunnen krijgen. In deze discussie,
die zo breed mogelijk dient georganiseerd te worden, spelen basismilitanten een
belangrijke rol aangezien zij de situatie op het terrein het beste kennen.
De rechtse regeringen in de steigers bereiden een ongeziene
brutale aanval voor op alle groepen in de maatschappij!
De Zweedse
coalities (zowel Vlaams als Federaal) willen komaf maken met alle zogenaamde
taboes van de vakbonden: de index, het stakingsrecht, het brugpensioen …
Tegelijkertijd doet men een aanval op
alle groepen en sectoren in de maatschappij. Vorige regeringen pasten
vooral de salamitechniek toe om onze sociale verworvenheden beetje bij beetje
aan te vreten en speelden daarbij voorkeur verschillende groepen tegen elkaar
uit. Denken we maar aan het generatiepact waar men de jongeren tegen de ouderen
trachtte op te zetten.
Buiten de
bedrijven en de rijken die overladen
worden met cadeau’s (verlaging van de sociale lasten met een kwart: van 33%
naar 25%) gaat nu iedereen voor de bijl. Denken we maar aan de jongeren met de
verhoging van de inschrijvingsgelden voor het onderwijs, de gepensioneerden en
bejaarden, de socio-culturele sector die op water en brood wordt gezet, verdere
besparingen in de gezondheidszorg, verhoging van de BTW van 21 naar 22 % en zo
kunnen we wel even doorgaan … De enige manier om deze tsunami van sociale
afbraak tot staan te brengen is een ééngemaakte
massabeweging van alle groepen en sectoren in de maatschappij die moeten
opdraaien voor de winsthonger van de bedrijven en de rijken. In principe
kan zo een massabeweging maar één doel hebben: het ten val brengen van deze
antisociale, rechtse regeringen. Met het
bijschaven van de scherpe kantjes zijn we, gezien de ernst van de aanvallen,
niets. Hiervoor kunnen we alleen maar rekenen op onze eigen kracht als
werknemers en jongeren, via onze
organisaties (vakbonden, middenveld en consequent linkse partijen) en niet op
de zogenaamde “progressieve oppositiepartijen” die in de feiten niet
fundamenteel breken met het besparingsverhaal.
Ter herinnering: de voorbije acties in het ASZ …
In november 2008 had een eerste staking van drie dagen plaats tegen
het verbreken van de belofte van de directie i.v.m. de vaste benoemingen. Meer dan 300 personeelsleden waren geslaagd voor
een examen dat uitzicht gaf op zo een benoeming. In 2007 beloofde de directie
dit uit te voeren maar uiteindelijk besliste ze om over te gaan tot het
benoemen van in de veertig uitverkorenen (familie en entourage van politici en hogere kaders) waaronder minder dan de helft verpleegkundigen. De manier waarop er door de toenmalige burgemeester en
politie, werd omgegaan met het
stakingsrecht was allesbehalve: personeelsleden werden 's ochtends vroeg door
een politiecombi opgehaald (zonder bevel van de gouverneur!) en aan het ziekenhuis
afgezet. Soms gebeurde dit op een brute wijze. In Wetteren plukte de politie doodleuk
personeelsleden uit het stakingspiket om ze te dwingen aan het werk te gaan.
Op 5 maart 2009 begon een vervolgstaking die duurde tot 17 maart
(meteen een stakingsrecord voor de sector) Men staakte tegen het afvoeren van
de vaste benoeming, voor het stoppen van de sluipende privatisering en een oplossing voor
de grote werkdruk. Deze staking ging ook gepaard met intimidaties van de
directie tegenover individuele werknemers: “Uw C4 ligt al klaar …”
In maart en april 2009 volgden nog acties aan de Aalsterse gemeenteraad
tegen de hardnekkige onwil van de directie om te onderhandelen. Niettemin werd
de vaste benoeming uiteindelijk geschrapt en als troostprijs kwam er een tweede
pensioenpijler voor de contractuelen.
Op 21 juni 2011 legde een deel van het personeel opnieuw kort het
werk neer. Steen des aanstoots was een extra premie van 9000 Euro die de
directieleden zichzelf wilden toekennen. De bonus werd door de directie
verdedigd met het argument dat ze minder verdienenden dan hun collega's in
privéziekenhuizen. In totaal ging het over een bedrag van 63 000 Euro voor 7
directieleden. Op dinsdag 19 juli 2011
volgde nog een prikactie …
Anno 2014 wil men de tweede pensioenpijler voor de
contractuelen terugschroeven en de werknemers drie halve dagen vakantie
afpakken terwijl in het recente verleden er ook al vakantiedagen voor de bijl
gingen.
Pamflet Polsslag in PDF
Pamflet Polsslag in PDF