zondag 27 oktober 2019

Recente acties in de privéziekenhuizen: van ludieke sensibilisering tot échte stakingen


De directe aanleiding tot de acties op 24 oktober  was de blokkeringspolitiek van de werkgevers met betrekking tot de uitvoering van het sociaal akkoord voor de private federale gezondheidsdiensten. Dat akkoord werd op 25 oktober 2017 getekend door alle sociale partners. De champagne werd destijds echter niet ontkurkt omdat er toen al ernstige bedenkingen bestonden bij de basis van sommige vakbonden. Het was kristalhelder dat het akkoord té mager uitviel om de zich aankondigende zorgcrisis kordaat aan te pakken. Het budget voor de invoering van het nieuw functieclassificatie- en baremasysteem IF-IC trok uiteindelijk alle partners (aarzelend) over de streep. Hiervoor verwijzen we graag naar volgend artikel.

Zelfde ordewoorden maar andere uitvoering

Naar aanloop van de nationale actiedag in de instellingen (enkel in de private federale sector!) viel er toch wat verwarring en onenigheid te bespeuren in vakbondskringen. De aankomende sociale verkiezingen in mei 2020 leggen een zekere druk op het gemeenschappelijk vakbondsfront. Dit verklaart echter slechts gedeeltelijk waarom de actievorm ernstig verschilde van regio tot regio. In Vlaanderen beperkte de actie zich eerder tot ludieke sensibiliseringsacties met enkel vakbondsafgevaardigden die zich in staking zetten; in Wallonië en Brussel werd er effectief gestaakt. De mediafocus langs Franstalige kant lag wel op Brussel én dit was ook géén toeval.

In Brussel werd er trouwens ook in rusthuizen actie gevoerd. In de hoofdstad waart de geest rond van de continue acties in de Franse ziekenhuizen dat zich hier vertaald heeft in de oprichting van een nieuwe burgerbeweging: ”La santé en lutte” (vrij vertaald: “De zorg in actie”) La santé en lutte ontstond op organische wijze uit het samenvloeien van het actieplan van het Brussels gemeentepersoneel (inclusief de IRIS-ziekenhuizen) en de “mardis des blouses blanches.” Dit specifiek element - dat toch zekere druk uitoefent op de vakbonden - ontbreekt in Vlaanderen én Wallonië.

De problematiek in de ziekenhuizen is véél breder dan ‘de technische aspecten’ van het sociaal akkoord van 2017.

Terwijl in Vlaanderen en Wallonië de focus van de acties lag op de eerder technische aspecten van het sociaal akkoord werd de zorgcrisis in Brussel veel breder aangekaart. Het groeide uit tot een elementair protest tegen de ontmenselijking/industrialisering van de zorg waar werknemers behandeld worden als robots en patiënten als nummers. Een meer autoritair personeelsregime is één van de logische consequenties hiervan. De zorg wordt kunstmatig opgesplitst in een batterij van fabrieksprocessen waaraan telkens controlemechanismen gekoppeld worden. Hetzelfde format wordt op elke patiënt toegepast.

De leuze "de patiënt staat centraal" blijkt in de realiteit niets anders dan holle propaganda te zijn. De centen staan centraal: dat is de brute realiteit. En dan vraagt men zich af waarom studenten en collega’s afhaken? Het ideaal van de zorg staat haaks op de bittere praktijk. De neoliberale recepten, de chronische besparingen, de immer stijgende werkdruk en de toenemende personeelstekorten zijn elementen die een explosieve cocktail vormen. Het contrast tussen “de werkmieren” die letterlijk en figuurlijk gebukt gaan en de bovenste échelons van de hiërarchie in de ziekenhuizen is nog nooit zo groot geweest!


De prijs voor “grootste hufter” op de actiedag gaat naar het ziekenhuisbestuur van Sainte-Anne Saint-Rémi (CHIREC) in Brussel.

De problemen in dat ziekenhuis kondigden zich al aan naar aanleiding van de onderhandelingen in het stakingscomité. Dit is een orgaan waar vertegenwoordigers van de werkgever en de vakbond met elkaar overleggen hoe de minimumdienstverlening concreet te organiseren tijdens een staking. Het werd duidelijk dat de directie het organiseren van een zondagdienst (zoals gebruikelijk tijdens een ‘echte’ staking) niet ernstig nam. Indien het stakingscomité er niet uitkomt, dient de werkgever het paritair comité in te schakelen … wat niet gebeurde.

Gevolg was dat de gebrekkige naamlijst van de minimumbezetting pas donderdagochtend (de dag van de staking zelf) gecommuniceerd werd … met alle chaos van dien.

De verrassing (en paniek) moet groot geweest zijn bij de directie toen ze tot besef kwam dat het een échte staking betrof en niet “de traditionele softe bedoening.” De stakingspiketten in de ‘zachte’ sector reflecteren doorgaans dit adjectief … dus directies verwachten zich niet aan het feit dat het harder kan gespeeld worden.

Vanaf  6 uur ’s ochtends werden meerdere stakingspiketten geïnstalleerd aan het ziekenhuis en werd er een filterblokkade toegepast bij elke toegang: enkel personeelsleden die op de lijst van zondagdienst stonden, werden doorgelaten.  Dokters, patiënten, zelfstandigen en bezoekers werden eveneens doorgelaten. Naarmate de ochtend vorderde, bleek ook dat stagiairs ingezet werden om de gaten te vullen … wat totaal onacceptabel is.

De filterblokkade op de parking (foto links) zorgde voor lange files op straat, wat de militanten de gelegenheid gaf een pamflet te geven en een woordje uitleg te doen aan de wachtende chauffeurs van het passerend verkeer. Na de uitleg bleken vele chauffeurs de actie te steunen.

Een grote groep militanten van BBTK-SETCa BHV Ziekenhuizen stond stand-by vanaf 18 uur woensdagavond om donderdagochtend bij te springen waar nodig. Dat was dus Sainte-Anne Saint-Rémi. De piketten waren in gemeenschappelijk vakbondsfront en waren veel meer bevolkt dan gewoonlijk door versterking van buitenaf. Verschillende groepen en individuen zoals bijvoorbeeld de nieuwe burgerbeweging La santé en lutte versterkten de piketten uit solidariteit.

De reactie vanwege de directie was een indicatie van hoe zij met het eigen personeel omgaan. Er was sprake van zowel verbale (inclusief racistische opmerkingen) als fysieke agressie naar actievoerders toe. Er volgden verscheidene incidenten waarbij o.a. twee vakbondssecretarissen lichte verwondingen opliepen. Gelukkig hielden de militanten het hoofd koel, wat van de andere kant niet meteen kon gezegd worden.

Uiteraard draait de ziekenhuisdirectie de feiten om en maakt ze gebruik van de traditionele antivakbondsleugens zoals je hier kan lezen in hun persbericht.

Een première: rechtstreekse interpellatie van de werkgeversvertegenwoordigers in groep door vakbondsafgevaardigden

Op de middag werden vertegenwoordigers van de Franstalige en Brusselse werkgeversfederaties  Gibbis, Santhea en Unessa (zie foto links) uitgenodigd op het BBTK-meetingcenter in Brussel. Dit was een actie van de Waalse SETCa afdelingen, ondersteund door de afdeling Brussel-Halle-Vilvoorde.

Eerst werden de vertegenwoordigers van de werkgeversfederaties geconfronteerd met het onacceptabel en hufterig gedrag van de directie van Sainte Anne-Saint Rémi tegenover de actievoerders. Er werden nogal ogen getrokken … en het werd zeer stil op de werkgeversbank.

Dan kwam het echte doel van de actie aan bod. Op de lokale ondernemingsraden van oktober werden de plaatselijke directies gevraagd naar hun standpunt met betrekking tot het niet ondertekenen van de betreffende 6 cao’s van het sociaal akkoord door de werkgeversfederaties. De vertegenwoordigers van de werkgeversfederaties werden in Brussel met de antwoorden van de lokale directies geconfronteerd door vakbondsafgevaardigden. Er was ook ruimte voor algemene tussenkomsten van de militanten naar de werkgeversvertegenwoordigers toe.

De vertegenwoordigers van de werkgevers bevestigden zoals hun persbericht ’s ochtends dat ze bereid waren om de cao’s te ondertekenen. Parole, parole, parole … Dat interesseert ons niet: geen woorden maar daden!

Wordt ongetwijfeld vervolgd …

PS: De uitslag van een poll van RTBF radio op 24 oktober zegt genoeg over de steun van de acties in de ziekenhuizen bij de bevolking: 93% begrijpt waarom de zorgprofessionals in staking gaan tegen slechts 7% niet.

link naar filmpje met compilatie van journaalbeelden over de acties op 24 oktober