De directe
aanleiding tot de acties op 24 oktober was de blokkeringspolitiek van de werkgevers
met betrekking tot de uitvoering van het sociaal akkoord voor de private
federale gezondheidsdiensten. Dat akkoord werd op 25 oktober 2017 getekend door
alle sociale partners. De champagne werd destijds echter niet ontkurkt omdat er toen al
ernstige bedenkingen bestonden bij de basis van sommige vakbonden. Het was kristalhelder dat het akkoord té
mager uitviel om de zich aankondigende zorgcrisis kordaat aan te pakken. Het
budget voor de invoering van het nieuw functieclassificatie- en baremasysteem IF-IC
trok uiteindelijk alle partners (aarzelend) over de streep. Hiervoor verwijzen
we graag naar volgend artikel.
Zelfde ordewoorden maar andere uitvoering
Naar aanloop
van de nationale actiedag in de instellingen (enkel in de private federale
sector!) viel er toch wat verwarring en onenigheid te bespeuren
in vakbondskringen. De aankomende sociale verkiezingen in mei 2020 leggen een
zekere druk op het gemeenschappelijk vakbondsfront. Dit verklaart echter
slechts gedeeltelijk waarom de actievorm ernstig verschilde van regio tot
regio. In Vlaanderen beperkte de actie zich eerder tot ludieke
sensibiliseringsacties met enkel vakbondsafgevaardigden die zich in staking zetten; in Wallonië en Brussel werd er effectief gestaakt. De
mediafocus langs Franstalige kant lag wel op Brussel én dit was ook géén
toeval.
In Brussel
werd er trouwens ook in rusthuizen actie gevoerd. In de hoofdstad waart de
geest rond van de continue acties in de Franse ziekenhuizen dat zich hier vertaald
heeft in de oprichting van een nieuwe burgerbeweging: ”La santé en lutte” (vrij
vertaald: “De zorg in actie”) La santé en lutte ontstond op organische wijze
uit het samenvloeien van het actieplan van het Brussels gemeentepersoneel
(inclusief de IRIS-ziekenhuizen) en de “mardis des blouses
blanches.” Dit specifiek element - dat toch zekere druk uitoefent op de
vakbonden - ontbreekt in Vlaanderen én Wallonië.
De problematiek in de ziekenhuizen is
véél breder dan ‘de technische aspecten’ van het sociaal akkoord van 2017.
Terwijl in
Vlaanderen en Wallonië de focus van de acties lag op de eerder technische
aspecten van het sociaal akkoord werd de zorgcrisis in Brussel veel breder aangekaart.
Het groeide uit tot een elementair protest tegen de
ontmenselijking/industrialisering van de zorg waar werknemers behandeld worden
als robots en patiënten als nummers. Een meer autoritair personeelsregime is één
van de logische consequenties hiervan. De zorg wordt kunstmatig opgesplitst in
een batterij van fabrieksprocessen waaraan telkens controlemechanismen
gekoppeld worden. Hetzelfde format wordt op elke patiënt toegepast.
De leuze "de
patiënt staat centraal" blijkt in de realiteit niets anders dan holle
propaganda te zijn. De centen staan centraal: dat is de brute realiteit. En dan
vraagt men zich af waarom studenten en collega’s afhaken? Het ideaal van de
zorg staat haaks op de bittere praktijk. De neoliberale recepten, de chronische
besparingen, de immer stijgende werkdruk en de toenemende personeelstekorten zijn
elementen die een explosieve cocktail vormen. Het contrast tussen “de
werkmieren” die letterlijk en figuurlijk gebukt gaan en de bovenste échelons
van de hiërarchie in de ziekenhuizen is nog nooit zo groot geweest!
De prijs voor “grootste hufter” op de
actiedag gaat naar het ziekenhuisbestuur van Sainte-Anne Saint-Rémi (CHIREC) in
Brussel.
De problemen
in dat ziekenhuis kondigden zich al aan naar aanleiding van de onderhandelingen
in het stakingscomité. Dit is een orgaan waar vertegenwoordigers van de
werkgever en de vakbond met elkaar overleggen hoe de minimumdienstverlening concreet
te organiseren tijdens een staking. Het werd duidelijk dat de directie het
organiseren van een zondagdienst (zoals gebruikelijk tijdens een ‘echte’ staking)
niet ernstig nam. Indien het stakingscomité er niet uitkomt, dient de werkgever
het paritair comité in te schakelen … wat niet gebeurde.
Gevolg was
dat de gebrekkige naamlijst van de minimumbezetting pas donderdagochtend (de dag van de staking
zelf) gecommuniceerd werd … met alle chaos van dien.
De verrassing
(en paniek) moet groot geweest zijn bij de directie toen ze tot besef kwam dat het
een échte staking betrof en niet “de traditionele softe bedoening.” De
stakingspiketten in de ‘zachte’ sector reflecteren doorgaans dit adjectief …
dus directies verwachten zich niet aan het feit dat het harder kan gespeeld
worden.
Vanaf 6 uur ’s ochtends werden meerdere
stakingspiketten geïnstalleerd aan het ziekenhuis en werd er een filterblokkade
toegepast bij elke toegang: enkel personeelsleden die op de lijst van
zondagdienst stonden, werden doorgelaten.
Dokters, patiënten, zelfstandigen en bezoekers werden eveneens
doorgelaten. Naarmate de ochtend vorderde, bleek ook dat stagiairs ingezet
werden om de gaten te vullen … wat totaal onacceptabel is.
De
filterblokkade op de parking (foto links) zorgde voor lange files op straat, wat de
militanten de gelegenheid gaf een pamflet te geven en een woordje uitleg te
doen aan de wachtende chauffeurs van het passerend verkeer. Na de uitleg bleken
vele chauffeurs de actie te steunen.
Een grote
groep militanten van BBTK-SETCa BHV Ziekenhuizen stond stand-by vanaf 18 uur woensdagavond om donderdagochtend bij te springen waar nodig. Dat was dus
Sainte-Anne Saint-Rémi. De piketten waren in gemeenschappelijk vakbondsfront en
waren veel meer bevolkt dan gewoonlijk door versterking van buitenaf.
Verschillende groepen en individuen zoals bijvoorbeeld de nieuwe burgerbeweging
La santé en lutte versterkten de piketten uit solidariteit.
De reactie
vanwege de directie was een indicatie van hoe zij met het eigen personeel
omgaan. Er was sprake van zowel verbale (inclusief racistische opmerkingen) als
fysieke agressie naar actievoerders toe. Er volgden verscheidene incidenten
waarbij o.a. twee vakbondssecretarissen lichte verwondingen opliepen. Gelukkig
hielden de militanten het hoofd koel, wat van de andere kant niet meteen kon
gezegd worden.
Uiteraard draait de ziekenhuisdirectie de feiten om en maakt ze gebruik van de traditionele antivakbondsleugens zoals je hier kan lezen in hun persbericht.
Een première: rechtstreekse
interpellatie van de werkgeversvertegenwoordigers in groep door vakbondsafgevaardigden
Eerst werden de vertegenwoordigers van de werkgeversfederaties
geconfronteerd met het onacceptabel en hufterig gedrag van de directie van Sainte Anne-Saint Rémi tegenover de actievoerders. Er werden nogal ogen
getrokken … en het werd zeer stil op de werkgeversbank.
Dan kwam het echte doel van de actie aan bod. Op de lokale
ondernemingsraden van oktober werden de plaatselijke directies gevraagd naar
hun standpunt met betrekking tot het niet ondertekenen van de betreffende 6
cao’s van het sociaal akkoord door de werkgeversfederaties. De
vertegenwoordigers van de werkgeversfederaties werden in Brussel met de
antwoorden van de lokale directies geconfronteerd door vakbondsafgevaardigden.
Er was ook ruimte voor algemene tussenkomsten van de militanten naar de
werkgeversvertegenwoordigers toe.
De vertegenwoordigers van de werkgevers bevestigden zoals hun
persbericht ’s ochtends dat ze bereid waren om de cao’s te ondertekenen.
Parole, parole, parole … Dat interesseert ons niet: geen woorden maar daden!
Wordt ongetwijfeld vervolgd …
link naar filmpje met compilatie van journaalbeelden over de acties op 24 oktober