Op vrijdag 1 juli ging er een uitgebreid beroepscomité door van ABVV Social Profit (BBTK en Algemene Centrale) over de onderhandelingen voor een nieuw VIA-akkoord (Vlaams Intersectoraal Akkoord of in mensentaal: het akkoord voor de Vlaamse sectoren van de non/social profit) Er werd een stand van zaken gegeven zonder dat er echter een definitief ontwerpakkoord kon voorgelegd worden. In navolging van de nieuwste politieke trends zullen de onderhandelingen “overzomeren”: de zomervakantie zorgt voor een tijdelijke pauze maar vanaf 19 september nemen de onderhandelaars terug de draad op.
Eerst wat voorgeschiedenis
Op 29 maart 2011 volgde er terug een grote betoging mét resultaat. Op 2 mei kwam de Vlaamse regering naar buiten met een nieuw voorstel en boden ze 63 miljoen Euro extra bovenop het eerste bedrag van 147 miljoen Euro wat neerkomt op 210 miljoen Euro in totaal. Daarop volgde 2 maand onderhandelingen tijdens 15 vergaderingen en nog enkele technische vergaderingen er boven op. Bedoeling was om vóór de zomervakantie een definitief ontwerpakkoord af te hebben. Maar ondanks dag en nacht onderhandelen op de 2 laatste dagen van juni, kwam de eindmeet niet in zicht.
De onderhandelingen
Er werden wel heel wat deelakkoorden “geparkeerd” maar zolang er geen definitief ontwerp van totaalakkoord is, heeft het weinig zin hier in detail op in te gaan. We willen wel een beeld schetsen in welke omstandigheden deze onderhandelingen doorgaan, al is het maar om de complexiteit van het gegeven te illustreren.
Aan de onderhandelingstafel zitten er 3 partijen: de Vlaamse regering, de werkgevers en de vakbonden (6 vakbondscentrales) De onderhandelingen worden opgesplitst onder 3 hoofdthema’s:
1. Méér jobs/ uitbreidingsbeleid
2. Kwaliteit (vorming, opleiding, tijdskrediet, verlofregeling, onregelmatige prestaties, woon-werk verkeer …)
3. Koopkracht (meer dan verdubbeling van het eerste voorstel in januari: van 29 miljoen Euro naar 70 miljoen Euro)
Het budget verdelen: geen sinecure!
Het totaalbudget van 210 miljoen Euro wordt volgens deze 3 thema’s verdeeld maar dat is nog niet alles. Het budget dient ook verdeeld te worden tussen de privésectoren (81%) en de openbare sector (19%) En dan zijn er nog eens de diverse subsectoren die elk hun budget moeten toegewezen krijgen. De grootte van de budgetten hangt dan nog af van het budget van het ministerie waaronder de subsector valt, dus niet altijd even logisch. De werknemers uit de socio-culturele sector, die onder minister Schauvliege vallen, weten waarschijnlijk wel al waar ze zich kunnen aan verwachten: een zeer rond getal. De kaasschaaf die door Schauvliege als een botte bijl gehanteerd wordt, blijft een regelrechte schande!
We zetten enkele subsectoren even op een rijtje:
Beschutte Werkplaatsen – Sociale Werkplaatsen en Lokale Diensteneconomie
Gezinszorg
VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap)
Jongerenwelzijn
Kinderopvang
Socio-culturele sector
Het spreekt vanzelf dat men eerst moet uitzoeken hoeveel personeel er precies waar werkt: een oefening waar de overheid niet zo sterk in is … Er werken in totaal 111.000 VTE in de VIA-sectoren (wat ongeveer overeenkomt met 150.000 “koppen”) 107.000 daarvan zijn gesubsidieerd door de Vlaamse regering. Daarnaast is er nog een rest van 4000 VTE “anderen” o.a. de dienstencheques in de gezinszorg.
Commercialisering?
Een belangrijk punt in de eisenbundel van de vakbonden is de kwestie van de commercialisering. Er wordt dan ook gevraagd aan de Vlaamse regering om hier een duidelijk standpunt over in te nemen. Met de VOKA-knecht NVA in de regering lijkt dit niet zo vanzelfsprekend. Waar gaat het dan in concreto over? Wat doet men met de winsten die gemaakt worden in de sector? Winsten op basis van financiële middelen aangeleverd door de overheid dienen geherinvesteerd te worden in de sector. De winsten uitkeren aan privé-aandeelhouders is zeer onkies, om het nog zacht uit te drukken. Een tweede vraag is: “Wat te doen met de dienstencheques in de sector?” Tot hiertoe wordt er enkel in de gezinszorg met dienstencheques gewerkt. De vakbonden zijn vragende partij om dit tot de gezinszorg te beperken en geen dienstencheques in te zetten in de andere subsectoren. Een derde kwestie is die van de buitenlandse werknemers. Het kan niet de bedoeling zijn dat commerciële interimkantoren of headhuntersbureaus forse winsten boeken op het invoeren van buitenlandse werknemers. Werknemers zijn geen vee!
In navolging van de federale sectoren: functieclassificatie
Voor de thema’s “uitbreidingsbeleid” en “kwaliteit” werden er al verscheidene deelakkoorden geparkeerd in afwachting van een definitief ontwerpakkoord. Wat het thema “kwaliteit” betreft kunnen we wel meedelen dat er een voorakkoord (budget: 0,5 miljoen Euro) bestaat over de uitwerking van een functieclassificatie (IF-IC) in de Vlaamse sectoren naar het voorbeeld van de federale sectoren. Voor alle duidelijkheid: het gaat over het wetenschappelijk onderzoek, niet over de implementering ervan met bijhorende (nieuwe) loonschalen. In de federale sectoren heeft men er de nodige jaren over gedaan om tot een functieclassificatie op wetenschappelijke basis te komen. Over het thema “koopkracht” werd er echter nog geen woord gesproken. Het beste (of het moeilijkste?) houdt men voor het laatste.
De hete aardappel van de koopkracht
Wat betreft de koopkracht kunnen we misschien een korte stand van zaken geven van vóór de onderhandelingen. Tijdens het vorig VIA-akkoord (2005-2010) werd er gestart met de opbouw van een reserve voor een aanvullend pensioen. Vanaf 2011 wordt het aanvullend pensioen effectief opgestart maar in de praktijk stelt dit niets voor; de vergelijking met apenootjes lijkt ons zelfs nog overdreven. Het komt neer op nog geen 100 Euro per persoon… en voor alle duidelijkheid: dit is niet per maand, per jaar; dit is het totaalbedrag.
Wat betreft de 13e maand (of beter gezegd: het streven naar een 13e maand) zijn er momenteel 7 verschillende formules van kracht voor de eindejaarspremies. Het bereikte percentage ten opzichte van een volwaardige 13e maand schommelt tussen de 0 en de 75%. Inderdaad: er zijn nog subsectoren waar men het meest ronde getal als eindejaarspremie krijgt.
To be continued in september ...
