Het horrorbeeld dat Sicko (de nieuwe film van Michael Moore) geeft van de Amerikaanse geprivatiseerde gezondheidszorg is ook bij ons steeds meer realiteit. Het debat over de privatisering van de gezondheidszorg wordt steeds meer gevoerd en intussen ligt nu reeds een grotere nadruk bij de individuele gebruikers.
Overheid komt steeds minder tussen
België geeft momenteel 10,1% van zijn bbp uit aan gezondheidszorg: een beperkte stijging in vergelijking met een aantal jaren geleden. Reden genoeg om meer ruimte te laten aan commerciële initiatieven. Dat dit een bedreiging vormt voor wie de zorgen het meeste nodig heeft, is evident. Zelfs Guy Peeters van de Socialistische Mutualiteiten moet erkennen: “75 % van de uitgaven in de ziekteverzekering gaat naar 10% van de populatie. Met zulke cijfers in je achterhoofd weet je dat in een geprivatiseerde markt winst staat of valt met het selecteren van de juiste risico’s. Het gevolg is dat sommige risico’s - chronisch zieken, ouderen - snel uit de boot zouden vallen.”
Een grotere impact van commerciële initiatieven leidt ertoe dat we meer moeten betalen. Dat is een tendens die nu reeds bezig is. In 1995 kwam de overheid tussen voor 78,5% van de gezondheidsuitgaven, in 2003 was dat nog 71,1%. In 2005 stond de overheid nog slechts in voor zo’n 68%. Met andere woorden: het aandeel dat we zelf uit eigen zakken (al dan niet via private verzekeraars) moeten betalen is gestegen van zo’n 20% tot 30% (in Frankrijk bedraagt dit 24%, in Duitsland 22% en in Zweden 15%). Bijna een derde van de kosten betalen we zelf, waardoor het solidariteitsprincipe wordt ondermijnd.
Sluimerend oprukken van de private gezondheidszorg
In de ziekenhuizen is er een toename van het aantal private raadplegingen dat specialisten verrichten, ook binnen de muren van het ziekenhuis. Dat zou een gevolg zijn van de onderfinanciering van de ziekenhuizen, waardoor dokters en specialisten extra middelen creëren door private praktijken op te zetten in ziekenhuizen.
Alleen is de patiënt wel de dupe. Knack gaf in een artikel over “klassengeneeskunde” het voorbeeld van een vrouw die een afspraak vroeg bij een endocrinoloog in het UZ te Jette, waar haar werd verteld dat er een wachttijd van 5 weken was, tenzij ze een gepersonaliseerde afspraak wou, die 50 tot 60 euro zou kosten en niet integraal wordt terugbetaald (in bepaalde ziekenhuizen wordt overigens makkelijk over de 100 euro gegaan…).
Resultaat van deze evoluties in de gezondheidszorg: gezondheid loopt bijna parallel met het inkomen. De verschillen inzake gezondheid en zelfs inzake de levensverwachting lopen uiteen naargelang de middelen en mogelijkheden van de bevolking. Een laaggeschoolde sterft gemiddeld drie tot vijf jaar vroeger dan een hooggeschoolde, een kind met twee werkloze ouders heeft ongeveer de helft meer kans op vroeggeboorte en zelfs dubbel zoveel kans om dood geboren te worden dan een kind met ten minste één ouder die werkt. De aanhoudende commercialisering en privatisering zal de kloof tussen arm en rijk enkel maar sterker doen toenemen. Tijd om tegen de commercie in verzet te gaan!