De werkgeversorganisaties en rechtse partijen in ons land voelen zich gesteund door allerhande internationale kapitalistische instellingen zoals het IMF, de OESO, de EU … om ons unieke indexsysteem naar de bladzijden van de geschiedenis te verwijzen. Daarvoor valt men zelfs niet omver van één leugentje meer of minder. 1. Algemene schets van de index
De automatische indexering van de lonen heeft niets te maken met loonsverhoging hoezeer het VBO en co dit ook herhaalt als een ware boeddhistische mantra. Het is de aanpassing van het loon aan de levensduurte om de koopkracht relatief op peil te houden. “Relatief” omdat de automatische indexering een correctiemechanisme is met een ingebouwde vertraging dat achterloopt op de reële prijsstijgingen.
Het is immers de gezondheidsindex die als basis dient voor de indexering van de lonen, de sociale uitkeringen en de huurprijzen. De gezondheidsindex is een index die gebaseerd is op een korf producten waar benzine, alcohol en tabak uitgelicht werden. De gezondheidsindex stijgt minder snel dan de index van de consumptieprijzen waardoor de indexering van de lonen en sociale uitkeringen wordt vertraagd. De slimme lezer heeft ook al door dat de index kan gemanipuleerd worden door de keuze van de producten in de indexkorf.
Nog een ander ‘leugentje’ is het feit dat België het enige land zou zijn waar de automatische indexering (nog) bestaat. Buiten België bestaat het systeem ook nog in Luxemburg, Malta en Cyprus.
2. De index en de crisis
Ondertussen heeft de financiële crisis en de draconische besparingsprogramma’s die er op volgden heel wat sociale ravage aangericht in tal van Europese landen. Ons indexsysteem in België heeft een massale verarming van de werkende bevolking tot hier toe voorkomen. En dát wil men nu net afschaffen. Een situatie zonder indexering wordt perfect weergegeven door de bovenstaande cartoon. Men zou gaan twijfelen aan de geestelijke gezondheid van de werkgevers en rechtse partijen of zou het dan toch waar zijn dat zij enkel geïnteresseerd zijn in de portefeuille van de rijken?
3. De index en de non/social profit
Het afschaffen van de automatische indexering van de lonen zou een complete ramp zijn voor onze sector en dit omwille van verschillende factoren.
Voor de federale sectoren van de non/social profit is onze laatste echte loonsverhoging (+ 1%) reeds meer dan 10 JAAR GELEDEN (2000). In onze sector wordt er met sociale akkoorden van 4 of 5 jaar gewerkt terwijl voor de privésectoren het zogenaamde IPA (interprofessioneel akkoord) het kader schetst voor de loon- en arbeidsvoorwaarden voor 2 jaar. Met andere woorden: om de 2 jaar kan men sneller op de bal spelen dan om de 5 jaar. Geen wonder dat de loonkloof (15%) tussen non/social profit en de profitsectoren amper wordt ingehaald.
Zo ook hebben de werknemers van onze sector minder drukkingsmiddelen om hun (loon)eisen kracht bij te zetten: de onderneming volledig lamleggen door een staking is bij ons in de ziekenhuizen, rusthuizen en dergelijke niet mogelijk. En uiteraard zitten we met het “dubbel karakter” van de sector: enerzijds zijn er de “directe werkgevers” maar anderzijds is er de regering die voor het bulk van de centen moet zorgen. Als die regering dan fors wil besparen …
Bij een afschaffing van de automatische indexering zouden de vakbonden in de sterke profitsectoren in theorie om de 2 jaar (IPA) voldoende looneisen kunnen stellen en afdwingen om de koopkracht tenminste te behouden. Maar dit is allesbehalve vanzelfsprekend voor de zwakkere sectoren zoals de non/social profit. En diegenen die afhankelijk zijn van sociale uitkeringen zijn dan zeker de dupe.
We kunnen gerust stellen dat de afschaffing van de automatische indexering in onze sector de werknemers tot de bedelstaf zou veroordelen. Vandaar zou het niet slecht zijn mocht de witte woede ook wat meer aandacht schenken aan de verdediging van de index.
Meer info:
Uitgebreid dossier op de website van het ABVV
Alle cijfers van de verschillende indexen en handige huurcalculator op website FOD Economie
